قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان در سال ۱۴۰۱

در هنگامی که شخصی فوت می کند ترکه یا میراث وی به صورت قهری به ورثه آن شخص تعلق می گیرد و باید بر اساس قواعد و ضوابط تقسیم ارث بین فرزندان ارث میان آن ها تقسیم شود. که این قواعد نیز نشات گرفته از شرع مقدس اسلام می باشند و در این پروسه گاها دشوار شما احتمالا نیاز دارید تا از یک وکیل تقسیم ارث تهران کمک بگیرید.

در صورتی که شخص فوت شده فرزند یا فرزندانی داشته باشد بعد از فوت آثار حقوقی مختلفی از جمله در خصوص ارث متوجه آن ها می شود. فرزندان باید اقدام به تقسیم ترکه متوفی نمایند و این امر در صورت عدم توافق بین فرزندان دختر و پسر باید کاملا مطابق سهم الارث مشخص در شرع و قانون باشد. یکی از مهم ترین سوالاتی که در زمینه سهم الارث پسر و دختر وجود دارد آن است که میزان سهم الارث دختر و پسر چقدر می باشد؟

قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان در سال ۱۴۰۱

 لازم به ذکر است که قواعد مربوط به سهم الارث ورثه متوفی در قانون مدنی تدوین شده است و مطابق با ماده ۸۶۱ قانون مدنی موجب ارث دو امر است: نسب و سبب. خویشاوندان نسبی آنهایی هستند که رابطه­‌ی هم‌خونی با متوفی دارند و خویشاوندان سببی آن دسته از افرادی هستند که به سبب ازدواج دارای رابطه‌­ی فامیلی با متوفی شده‌­اند.

به موجب رابطه­­‌ی نسبی دختر از طبقه اول ارث می‌­باشد و سهم ارث دختر از پدر بر طبقات بعدی مقدم است. یعنی در صورتی­‌که متوفی فرزندانی داشته باشد خویشاوندان دیگرِ ایشان در طبقات دوم و سوم ارث نمی‌برند. تا اینجا متوجه شدیم که دختر متوفی از طبقه اول ارث است و نسبت به بقیه­­‌ی وراث مقدم‌­تر است. حال به بررسی حالت‌­های مختلف ارث دختر از والدین می‌­پردازیم.

اگر متوفی ابوین نداشته اما یک یا چند اولاد داشته باشد ماترک به شکل زیر بین آنها تقسیم می­‌شود:

• اگر فرزند یک نفر باشد، خواه پسر یا دختر تمام‌ ترکه به او می‌رسد.
• اگر همه­‌ فرزندان دختر باشند ماترک بین آنها به طور مساوی تقسیم می­‌شود.
• اگر تعداد اولاد متعدد بوده و بعضی دختر و بعضی پسر باشند پسر دو برابر دختر ارث می‌برد.
• اگر تنها وارثان متوفی مادر و پدر و یک دختر باشند یک ششم ارث به پدر، یک ششم به مادر و سه ششم به دختر تعلق می­‌گیرد و باقی مانده که یک ششم اس تقسیم بر پنج می‌­شود. از این مقدار یک پنجم به پدر، یک پنجم به مادر و سه پنجم به دختر تعلق می­‌گیرد.
• اگر تنها وارث متوفی مادر و پدرش با چند دختر باشند، یک ششم ترکه به پدر و یک ششم به مادر و بقیه که چهار ششم است، بین دختران به طور مساوی تقسیم خواهد شد.
• اگر تنها وارث متوفی مادر، پدر، دختر و پسرش باشند، یک ششم ارث به پدر، یک ششم به مادر و بقیه (چهار ششم) بین دختران و پسران تقسیم می‌­شود. به طوری که به پسران دو برابر سهم‌الارث دختران برسد.

طبقات تقسیم ارث بین فرزندان

گرفتن ارث از میراث با توجه به طبقات مختلف به صورت متفاوت میباشد. به این ترتیب که افراد با توجه به نسبتی که با فرد متوفی دارند از ارث بهره می برند. اولین طبقه: والدین، فرزندان و فرزندان فرزندان دومین طبقه: اجداد، خواهر، برادر و فرزندان آن‌ها سومین طبقه: خواهران، برادران والدین و اولاد آن‌ها نکته قابل توجه در طبقات ارث این است که در صورت زنده بودن طبقه اول، طبقه دوم از ارث محروم می شود.

همچنین در صورت زنده بودن طبقه دوم، افراد طبقه سوم سهمی از ارث نمی برند در صورت فقدان تمام افراد مشمول طبقات بالا، امور مربوط به ترکه متوفی به دادگاه ارجاع داده می شود. در رابطه با آگاهی از نحوه تعلق ارث به طبقات می توانید از مشاوره وکیل ارث بهره ببرید.

موانع تقسیم

اگر چه نحوه تقسیم ارث بین فرزندان با توجه به طبقات متفاوت است اما در مواردی نیز ورثه از ارث محروم می شوند که به این عوامل موانع ارث می گویند که به شرح زیر است:

• قتل: هنگامی که شخصی موروث خود را به قتل برساند از ارث محروم خواهد شد.
• کفر: این مورد در شرایطی اتفاق می افتد که ورثه و موروث مذاهب متفاوتی داشته باشند به این ترتیب مالی به ورثه تعلق نمی گیرد و اموال به بیت المال متعلق است.
• لعان: لعان زمانی شروع می‌شود که مردی به همسر خود نسبت زنا دهد یا فرزندی را که زن به دنیا آورده از خود نفی کند. آنگاه شوهر باید در حضور حاکم شرع چهار بار ادعای خود را با ذکر سوگندتکرار کند و بار پنجم اعلام کند: «لعنت خدا بر من اگر دروغگو باشم». سپس زن چهار بار قسم می‌خورد که مرد دروغ می‌گوید و بار پنجم اعلام می‌کند: «خشم خدا بر من اگر او راست گفته باشد».

لعان به دو شکل صورت می گیرد:

لعان زن و شوهر: که باعث حرمت ابدی می شود و امکان رجوع به آن وجود ندارد.

لعان اولاد و ولد: این لعان را نفی ولد نیز می نامند که با رجوع می توان رابطه توارث یک سویه را برقرار کرد.

مفهوم ورثه

در رابطه با تقسیم ارث بین فرزندان، باید بگوییم که ورثه به افرادی گفته می شود که وارث مال و اموال شخصی هستند که به مجموع این افراد وراث گفته می شود. بدین ترتیب وراث نقش قائم مقام فرد فوت شده را دارند و از این رو می توانند در اموال متوفی تصرف کنند. قابل توجه است که پیش از آنکه در ارث تصرف شود باید دیون مربوط به متوفی پرداخت شود و سپس می توانند اداره اموال را بر عهده گیرند.

بدین ترتیب وراث تا زمانی که دیون متوفی را پرداخت نکرده باشند و اجازه مالکان را کسب نکرده باشند نمی توانند در اموال وی تصرف کنند. ترکه پس از فوت فرد متوفی به صورت قهری به وراث تعلق می یابد اما پیش از آن باید بدهی ها و دیون متوفی پرداخت شود. در این مورد بهتر است از حضور یک وکیل ارث بهره ببرید تا مراحل انجام کار به خوبی صورت گیرد.

برخی از مفاهیم ارث

ابوين: تثنيه اب، پدر و مادر را از باب غلبه ابوين گويند.

ابوینی: منسوب به ابوين، صفت و نسبت فرزندانی که از يک پدر و مادر باشند، در برابر ابی و امی به کار می رود.

ابی: منسوب به اب، پدری، از يک پدر، در مقابل امی.

اجداد: جمع جد، نياکان، پدران پدر، پدران مادر.

– هريک از ابوين پدر متوفی تا هرجا که بالا رود عنوان جد را دارد و جمع آن اجداد است و شامل ذکور و اناث می شود.

اجداد مرتبه اول: پدر پدر و مادر مادر، و پدر مادر و مادر مادر را که چهار نفرند، اجداد مرتبه اول نامند؛ که هرگاه يک نفر از آنان موجود باشد، اجداد مرتبه ثانی ارث نمی برند
اجداد مرتبه ثانی هشت نفرند، زيرا برای هر يک از اجداد مرتبه اول يک پدر و يک مادر ميباشد و اجداد مرتبه ثالث شانزده نفرند و بر همين قياس در هر مرتبه بعد دو برابر می شود.
اخوال: داییان، دایی ها، برادران مادر.

اخوه: در باب ارث شامل برادران و خواهران هردو می باشد.
ارث: دارایی متوفی بعد از کسر واجبات مالی و ديون و ثلث را ارث گويند و ماليات بر ارث به آن تعلق می گيرد یعنی مبلغ حاصل از جمع واجبات مالی و ديون و ثلث، بايد از دارایی مثبت ميت خارج شود؛ باقيمانده متعلق ماليات بر ارث است زيرا عنوان ارث فقط برهمان باقيمانده صدق می کند.

استيفاء: درلغت «طلب تمام کردن حق» و در اصطلاح «استفاده از کار يا مال ديگری با رضايت او» مطلق گرفتن.

اعمام: عموها، برادر پدرها.

افاقه: بهبود يافتن، به هوش آمدن، در فقه هشياری پس از مستی است و پس از بازيافتن عقل پس از جنون است.

اقارب: خويشان، نزديکان، بستگان.

امور حسبی: اموری که دادگاه ها مکلف اند به آن امور اقدام نموده و تصميمي اتخاذ کنند بدون اينکه رسيدگی به آنها متوقف بر وقوع اختلاف و منازعه بين اشخاص و اقامه دعوی از طرف آن ها باشد.

امی: منسوب به ام، مادری، از يک مادر، در مقابل ابی.

انحصار وراثت: حصر وراثت، در مفهوم تصديق حصر وراثت و دعوی وراثت به کار می رود وآن دعوایی است که به موجب آن وراث متوفی از دادگاه تقاضای صدور تصديق به منحصر بودن وراث به عدد و اشخاص معين و معلوم می نمايند.

اهليت استيفاء: صلاحيت شخص برای به کار بردن حقی که دارا شده است مانند صلاحيت کبير برای معامله در اموال خود که در حال صغر آنها را از پدر خود به ارث برده است.

ايجاب: واجب کردن، لازم کردن مقابل نفی، سلب، پذيرفتن، اعلام تعهد يا اعلام تمليک (عقد تملیکی)، مقابل قبول.
بالسويه: برابر، به نحو مساوی.

تحرير ترکه: مقصود از تحرير ترکه تعيين مقدار ترکه و ديون متوفی است.

ترکه: مالی که از مرده باقی مانده باشد، مرده ريگ.

تعصيب: یعنی دادن به عصبه و آن خويشاوند پدری شخص است، عصب در لغت به معنی احاطه کردن آمده است و به خويشاوندان پدری از آن جهت عصبه گويند که شخص را احاطه کرده و حمايت می نمايند در اصطلاح حقوقی رد مقداری از ترکه را که از سهام صاحبان سهم زيادتر است به خويشاوندان پدری متوفی گويند. در حقوق مدني زياده از سهم بين صاحبان فرض تقسيم ميشود .

ثلث: يک سوم، سه يک، بخشی از ترکه که وصايای مالی موصی تا آن ميزان بدون اجازه ورثه نافذ است.

حاجب: منع کننده، پرده، حايل، مانع ارث، وارثی که ديگری را از ارث محروم می کند.

حجب: حالت وارثی است که به واسطه بودن وارث ديگر ازبردن ارث کلا ياجزئا محروم می شود.